13 кастрычніка споўнілася 170 гадоў з дня нараджэння Эдварда Адама Вайніловіча (1847–1928). Яго жыццё і дзейнасць цесна звязаны са Слуцкам і Слуцкім краем.

Ён вучыўся ў Слуцкай кальвін­скай гімназіі, з’яўляўся ганаровым суддзёй Слуцкага павета, узна­чальваў Слуцкае таварыства дабрачыннасці. Э.Вайніловіч быў арганізатарам сельскагаспадарчых выстаў у Слуцку. Спадчына, якую пакінуў Э.Вайніловіч у беларускай гісторыі, надзвычай шматгранная. Ён стварыў першакласную сістэму гаспадарання на зямлі, падтрым­ліваў касцёл і царкву, дапамагаў справе развіцця беларускай мовы і культуры.

З нагоды яго юбілею ў Слуцку адбылася Міжнародная навукова-практычная канферэнцыя «Беларусь, Слуцкі край і Эдвард Вайніловіч». Яе арганізатарамі супольна выступілі Слуцкі райвыканкам, Інстытут гісторыі НАН Беларусі, Рыма-каталіцкі касцёл у Беларусі і БДУ.

Сярод навучэнцаў Слуцкага раёна быў праведзены конкурс даследчых прац, накіраваных на захаванне і папулярызацыю спадчыны Э.Вайніловіча. Урачыстасці мерапрыемству надало ўзнагароджанне вучняў і настаўнікаў граматамі і каштоўнымі прызамі па выніках конкурсу.

Падчас пленарнага пасяджэння адбылася яшчэ адна цікавая падзея – прэзентацыя кнігі навуковага супрацоўніка Інстытута гісторыі М.Волкава «Слуцк на старажытных планах», якая паспрыяе захаванню гісторыка-культурнай спадчыны горада.

На канферэнцыі з пленарным дакладам выступіў акадэмік М.Касцюк, які прасачыў эвалюцыю грамадскіх поглядаў і дзеянняў Э.Вайніловіча. Цікавасць аўдыторыі выклікаў даклад ксяндза-магістра, пробашча касцёла Св. Сымона і Алены ў Мінску У.Завальнюка «Свецкі аскетызм Э.Вайніловіча (да пытання праблемы)». Папу­лярызацыі і захаванню археа­лагічнай спадчыны краіны, у тым ліку Слуцкага раёна, быў прысвечаны пленарны даклад намесніка дырэктара па навуковай рабоце Інстытута гісторыі В.Лакізы «Аб удасканаленні заканадаўства ў галіне даследавання і аховы археалагічных аб’ектаў». У сучасных умовах імклівага развіцця інтэрнэт-тэхналогій надзвычай актуальна прагучаў даклад «Папулярызацыя гісторыка-культурнай спадчыны Слуцкага краю праз мабільныя электронныя рэсурсы», падрыхтаваны аўтарскім калектывам Аб’яднанага інстытута праблем інфарматыкі. На канферэнцыі таксама гаварылася пра даследаванне мясцовых археала­гічных помнікаў, гісторыі Слуцка эпохі Алелькавічаў, дзейнасць Мінскага сельскагаспадарчага таварыства, рэалізацыю Сталы­пінскай аграрнай рэформы ў Слуцкім павеце, цікавыя факты з гісторыі Слуцкага краю на старонках газеты «Наша Ніва», дзейнасць каталіцкай царквы на Случчыне ў пасляваенны час.

Незабыўныя ўражанні ва ўдзельнікаў канферэнцыі засталіся ад наведвання музея гісторыі слуцкіх паясоў, выставы, прысвечанай архіву Слуцкага Свята-Троіцкага манастыра XVI–XIX стагоддзяў, касцёла Св. Антонiя, Свята-Міхайлаўскага кафедральнага сабора, Слуцкага жаночага манастыра ў гонар святой праведнай Сафіі Слуцкай.

Праца канферэнцыі дапамагла аднавіць агульную атмасферу жыцця і дзейнасці Э.Вайніловіча, пашырыць веды пра яго сучаснікаў, выявіць малавядомыя факты гісторыі Случчыны.

Наталля НОВІК, старшы навуковы супрацоўнік Інстытута гісторыі НАН Беларусі